Vì sao engineer nên viết nhiều hơn?
Bài viết này được dịch nguyên bản từ bài viết gốc: Why Engineers Need To Write của tác giả Ryan Peterman.
Từ hồi học cấp ba, tôi đã ghét việc viết lách. Tôi thích những môn khác hơn như là toán, hay mấy môn khoa học. Việc học và viết về mấy tác phẩm văn học như của Shakespeare cũng chẳng giúp ích gì mấy cho tôi. Nhưng những quan điểm đó của tôi đã dần thay đổi khi tôi bắt đầu đi làm software engineer.
Viết tốt sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả
Cách mà tôi làm việc bắt đầu có sự thay đổi từ khi tôi được lên level thành mid-level engineer. Khi ấy, tôi được giao quản lý một nhóm nhỏ vài người, và kể từ lúc đó, dù muốn hay không mỗi ngày tôi phải viết nhiều document hơn trước đây. Dần dần, ngoài coding, viết lách trở thành một phần quan trọng trong công việc hằng ngày của tôi. Điều này lại càng rõ rệt hơn nữa khi trong giai đoạn dịch COVID, việc làm remote càng khiến tôi phải chat nhiều hơn, viết document nhiều hơn.
Nếu bạn để ý sẽ thấy, hầu hết các công việc của một software engineer làm đều cần kĩ năng viết. Chúng ta cần viết khi muốn hỏi một ai đó, cần viết khi thực hiện code review, hay cần viết khi làm design document. Đơn giản vì viết là một trong những hình thức căn bản nhất của giao tiếp trong công việc (collaboration). Kĩ năng viết của bạn càng tốt, thì bạn giao tiếp càng hiệu quả. Và khi giao tiếp hiệu quả, dĩ nhiên hiệu suất làm việc (performance) của bạn cũng vì thế mà tốt lên.
Viết tốt sẽ giúp bạn có vai trò quan trọng hơn
Ngoài tính chất quan trọng trong công việc, kĩ năng viết tốt cũng sẽ giúp bạn nhận được sự đánh giá cao trong team. Tôi có một người bạn làm ví dụ. Anh ấy là một người luôn viết notes trong công việc. Những notes mà anh ấy viết ra thực sự dễ đọc và dễ hiểu. Dần dần những tài liệu đó thành nguồn tham khảo cho cả team, từ những mấy command terminal, cho đến những sơ đồ mà anh ấy vẽ ra. Những thứ anh ấy viết ra, thực sự đã giúp những thành viên khác trong team làm việc hiệu quả hơn khi tiết kiệm được rất nhiều thời gian.
Bạn thấy đó, chúng ta không chỉ chứng minh được ảnh hưởng của bản thân thông qua việc coding, viết document cũng là một cách để làm điều đó.
Vì sao phải viết khi đã có ChatGPT?
Tôi tin là sẽ có người đặt câu hỏi này, rằng vì sao chúng ta cần phải tự viết trong khi đã có sự hỗ trợ của ChatGPT?
Tôi nghĩ dù AI đang và sẽ còn phát triển, AI sẽ viết thậm chí còn tốt và hay hơn chúng ta, nhưng tôi vẫn tin rằng kĩ năng viết vẫn không bao giờ lỗi thời, vì sao ư?
Việc ngồi xuống và viết những dòng suy nghĩ của bạn ra, sẽ bắt bạn phải sắp xếp lại những thứ bạn viết ra theo một trình tự logic hơn, dễ hiểu hơn. Từ đó sẽ giúp bạn hiểu vấn đề sâu hơn. Nói chung, việc viết sẽ cải thiện tư duy cho bạn.
Một điều nữa, việc viết không những làm sáng tỏ những thứ trong đầu bạn, mà còn giúp bạn tìm ra những ý tưởng mới. Lấy ví dụ bản thân tôi, khi tôi viết design document, tôi thường nghĩ ra thêm được nhiều ý tưởng để cải tiến, nghĩ ra được những trường hợp đặc biệt (edge cases) mà tôi chưa hề nghĩ tới trước khi tôi bắt tay vào làm. Vậy nên, một khi critical thinking vẫn còn là một kĩ năng cần thiết, thì kĩ năng viết vẫn luôn là thứ bạn cần.
Kết luận
Thực tế cho thấy là những người giỏi nhất mà tôi biết thì đều là những người có kĩ năng viết tuyệt vời. Kĩ năng viết rõ là một một trong những thứ quan trọng nhất trong công việc. Đó cũng là lý do vì sao, dù có bận cỡ nào tôi cũng sẽ cố gắng viết một bài mỗi tuần trên trang blog này của tôi.
Giờ đến bạn, bạn có nghĩ kĩ năng viết là quan trọng với một software engineer không?